Trong chuyến đi thâm nhập thực tế khu Formosa – Kỳ Anh, đoàn nhà văn chúng tôi đã đến viếng Đền thờ Chế thắng phu nhân Nguyễn Thị Bích Châu tại xã Kỳ Ninh, thị xã Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh.
Ngôi đền không tòa ngang dẫy dọc chỉ khiêm nhường nép dưới bóng những cây thị gần 300 năm tuổi. Đang trời nắng, nhiệt độ lên tới 40 độ mà vào đền rợp bóng cây thấy như vừa có mưa.
Đọc văn bia và các tài liệu cho biết: Bà Nguyễn Thị Bích Châu quê ở huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Địnhcon gái đại thần Nguyễn Tướng Công. Bà được cha mẹ nâng niu đặt tên Bích Châu tự là Bích Lưu .Bà sớm nổi tiếng thông tuệ, hiểu văn chương, lại có khuôn dung xinh đẹp, nên rất nổi tiếng trong vùng.
Năm 1373, bà được vua Trần Duệ Tông tuyển làm cung nhân, được nhà vua rất đỗi thương yêu, gọi là Nguyễn Cơ, ái phi Bích Lưu hay ái phi Bích Châu.Năm 1376, đất nước ta bị chúa Chiêm Thành Chế Bồng Nga thường sang gây hấn quấy rối. Mùa Đông năm đó giặc lại tràn sâu vào lãnh địa của ta phá phách rất hung bạo. Vua Trần Duệ Tôngngự giá thân chinh đi dẹp giặc. bà Bích Châu bồn chồn lo lắng dâng biểu khuyên can.
"…Việc trị đạo nước trước gốc sau ngọn, xin nghỉ binh cho dân chúng yên hàn. Trị cái rắn nên dùng cái mềm, phục rợ xa cốt lấy đức… Đó là thượng sách, xin minh quân xét đoán cho minh."